To nie boli
Co to jest krew i dlaczego jest potrzebna?
Krew płynąca w żyłach i tętnicach jest źródłem sił życiowych u każdego człowieka już od momentu poczęcia. Jest żywą tkanką złożoną z komórek – krwinek czerwonych, białych i płytkowych, które zawieszone są w części płynnej krwi zwanej osoczem. Jej składniki tworzą wysokorozwinięty system obronny i transportowy, od istnienia którego zależy nasze życie i zdrowie.
Każdy składnik krwi ma swoje odrębne zadanie:
- krwinki czerwone transportują tlen do komórek ciała
- osocze przenosi różne białka (w tym przeciwciała i czynniki krzepnięcia krwi) oraz składniki odżywcze (np. glukozę)
- krwinki białe są jednym z elementów systemu obronnego skierowanego przeciwko czynnikom powodującym choroby
- płytki krwi biorą udział w zatrzymywaniu krwawienia
Krew transportuje również rozmaite produkty przemiany materii z komórek i narządów do miejsc, w których są wydalane. W krwioobiegu dorosłego człowieka krąży około 5 litrów krwi.
W ciągu roku w Polsce konieczne jest dokonanie około miliona transfuzji. Krew jest potrzebna codziennie, w dużych ilościach ponieważ jest bezcennym lekiem, którego mimo wielu prób i postępu w nauce nie udało się wytworzyć syntetycznie. Jest niezbędna nie tylko ofiarom wypadków, ale także cierpiącym na szereg poważnych chorób. Przetaczana podczas transfuzji lub podawana w postaci przetworzonych preparatów, pozwala ratować życie i zdrowie.
Kto to jest krwiodawca?
Honorowym Dawcą Krwi zostaje każdy, kto chociaż raz oddał honorowo krew. Otrzymuje wówczas tytuł i legitymację „Honorowego Dawcy Krwi”. Wydaje ją odpowiednia jednostka publicznej służby krwi. To jednak tylko formalne określenie. Jego prawdziwy sens jest dużo głębszy.
Krwiodawca to człowiek o większej niż przeciętna wrażliwości na sprawy ludzkie, skłonny do bezinteresownego działania na rzecz nawet nieznanego chorego czy ofiary wypadku.
Honorowy dawca krwi to także pewna postawa życiowa, wynikająca z dużego zrozumienia dla potrzeby leczenia krwią lub ratowania życia ludzkiego przez podanie niezastąpionego leku, jakim jest krew.
To altruista, stawiający sobie za cel pomaganie innym, być może również swoim bliskim, kolegom przyjaciołom – czasem, jak wykazują liczne przypadki, także sobie samemu.
Honorowy dawca krwi to człowiek, taki jak Ty, kiedy podejmie decyzję o podzieleniu się cząstką siebie z innymi.
Każdy krwiodawca może uzyskać bezpłatnie wyniki swoich badań laboratoryjnych (oznaczenie grupy krwi z wpisem do dokumentu, morfologia, badania wirusologiczne). Oddawanie krwi jest całkowicie bezpieczne. U niewielkiej ilości dawców (ok.2,5%) mogą wystąpić krótkotrwałe zawroty głowy.
Na wszystkich etapach oddawania krwi używa się wyłącznie sprzętu jednorazowego użytku, w związku z czym, nie grozi Ci zakażenie wirusami przenoszonymi drogą krwi. Poza tym, nim zakwalifikuje się kogoś jako dawcę, musi on przejść badania lekarskie i laboratoryjne. Musi być pewność, że jego krew będzie bezpieczna dla biorcy.
Po oddaniu krwi pełnej lub preparatu otrzymasz ekwiwalent o równowartości 4.500 kcal (czekolada). Dzień oddawania krwi jest wolny od nauki, pracy! (nieobecność usprawiedliwiona). Należy tylko pamiętać o zabraniu odpowiedniego zaświadczenia.
Co to jest honorowe krwiodawstwo?
Krwiodawstwo zwykle definiowane jest jako akcja społeczna mająca na celu pozyskiwanie krwi od osób zdrowych na rzecz osób wymagających transfuzji krwi (np.: podczas operacji chirurgicznej) lub do produkcji preparatów krwiopochodnych. Można jednak rozumieć jako działanie wynikające z najprostszego odruchu serca – ratowanie życia anonimowych chorych i ofiar wypadków.
Świadomość wielu ludzi, że tylko oni sami mogą podarować służbie zdrowia jedyny w swoim rodzaju, niezastąpiony i niezwykle cenny lek, sprawiła, że w minionym wieku zaistniał ruch ludzi dobrej woli, chcących zrobić coś bezinteresownie dla dobra innych. Krwiodawstwo jest wyrazem bezinteresownej miłości bliźniego, przejawem solidarności społecznej – tym cenniejszej, że nie wyłącznie deklaratywnej, a potwierdzonej bardzo konkretnym działaniem.
Dlaczego krew jest tak potrzebna?
Krew to jeden z podstawowych i chyba najważniejszy płyn ustrojowy w organizmie człowieka. Różne sytuacje życiowe mogą powodować utratę większej lub mniejszej jej ilości. Przy niewielkim ubytku, nasz organizm jest w stanie sam go zregenerować. Większe krwotoki mogą stać się przyczyną realnego zagrożenia życia lub zdrowia poszkodowanego. Również wiele chorób, mogących zaistnieć bez nagłych wypadków, wymaga podania pacjentowi krwi pełnej lub pojedynczych jej składników. Stąd też zawsze istnieje potrzeba oddawania krwi. Mimo ogromnych postępów, jakie czyni w ostatnich latach medycyna, nie udało się wynaleźć preparatu sztucznie wytwarzanego, który mógłby w pełni zastąpić życiodajny płyn, nieustannie krążący w naszych tętnicach i żyłach. Współczesna opieka medyczna nie jest w stanie obejść się bez ważnych partnerów – krwiodawców, którzy są jedynym źródłem zaopatrzenia w ten niezastąpiony lek.
Krew jest pobierana od pełnoletnich, zdrowych osób, które zdeklarują dobrą wolę podzielenia się swą płynną tkanką. Przechodzą wówczas ścisłe badania dotyczące: przebytych chorób (kwestionariusz) i badanie wstępne (ciśnienie krwi, poziom hemoglobiny, badanie osłuchowe i palpacyjne + wywiad lekarski).
Wypełniając kwestionariusz kandydat na dawcę krwi po pierwsze uświadamia sobie sytuacje zagrożenia własnego zdrowia, po drugie przekazuje lekarzowi kwalifikującemu ważne informacje, dotyczące podróży po miejscach zagrożonych endemicznymi chorobami (np.: malaria) czy potencjalnie groźnych zachowań seksualnych. Można je przekazywać bez najmniejszych obaw – wszystkie pozostają poufne. Resztę wątpliwości rozwieje lekarz kwalifikujący podczas właściwego badania i rozmowy z kandydatem.